KHAI BÚT XUÂN GIÁP NGỌ 2014

CON LÀ MÙA XUÂN CỦA BA MẸ !

"Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về. Mùa bình thường mùa vui nay đã về. Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên" với con gái. Và để ghi lại niềm vui mơ ước ấy, xuân này ba lại đặt bút viết một bài ngắn cho con. Ba đã viết về xuân và tết từ năm 2007, tám năm ấy đã có: Mùa xuân của mẹ, Mùa Xuân kỷ niệm, Xuân nào con sẽ về, Lời đầu năm ba viết cho con ...và xuân này ba chọn chủ đề "Con là mùa xuân của ba mẹ".

Bốn tháng trước con đã chào đời, con gái diệu đang lớn từng ngày và bước đầu đã có nhận thức về thế giới quanh con. Mùa nào thức ấy, con đã được đón một mùa noel và tết dương lịch tràn ngập niềm vui và hạnh phúc và đến giờ là những "thức" của mùa Tết nguyên đán. Ba mẹ đã cố mang về cho con một mùa Tết đầu tiên gần gũi nhất với những vị tết cổ truyền của dân tộc. Để sau này khi con lớn, con sẽ hình dung ra ngay Tết là gì? Tết phải chuẩn bị những gì? Tết sẽ có những phong tục gì? Xã hội ngày càng phát triển nhưng những cái căn bản của phong tục Tết thì vẫn có nét gì đó giữ nguyên như ngàn đời nay con gái ạ. Sau này con khôn lớn, thế hệ của con sẽ được đón nhận nhiều công nghệ và khoa học tân tiến hơn nhưng những phong tục về Tết vẫn sẽ cơ bản diễn ra như thế này ... 

Tết khởi đầu từ ngày 23 tháng Chạp, ngày đưa Táo quân chầu trời, bẩm báo những việc đã xẩy ra trong gia đình mình trong năm đã qua. 

Năm đã qua, với ba có 10 kỷ niệm đáng nhớ. Những kỷ niệm ấy đều tập chung vào kỷ niệm về ngày sinh con gái. (Bạn bấm link sau để xem lại 10 kỷ nệm đáng nhớ trong năm 2013 của tác giả: http://chuhongdong.mov.mn/bvct/chi-tiet/73/10-ky-niem-dang-nho-voi-nam-2013-cua-chu-hong-dong.html). Trong những việc Táo quân trong gia đình bẩm báo với Ngọc Hoàng Thượng đế chắc chắn sẽ có 10 kỷ niệm này của ba mẹ và gia đình. 

Quanh năm thờ cúng gia tiên và các thần linh, ngày 23 tháng Chạp là ngày đẹp nhất trong năm để thực hiện các công việc sang sửa ban thờ con gái ạ. Mọi thứ đồ cúng sẽ được lau chùi, tẩy uế và trang hoàng lại sao cho ấm cúng và thiêng liêng nhất con ạ. Theo quan niệm từ ngày 23 tháng Chạp Táo về trời, vắng mặt nơi hạ giới và vắng mặt trong gia đình nên mới được thực hiện các công việc: Tỉa chân hương, lau bát hương và đồ thờ cúng ... những thứ thường đặt yên vị một chỗ, không di chuyển trong suốt một năm.

Trong mâm cúng tiễn Táo quân trong ngày Tết 23 tháng Chạp, một trong những thứ không thể thiếu đó là cá Chép. Ngày nay do sông hồ đa phần ô nhiễm, nếu thả phóng sinh sợ cá không còn sống và khỏe mạnh, nhiều gia đình đã chọn mua và đốt cá giấy cho các Táo. Cá chép - Trong văn hóa Á Đông đặc biệt được coi trọng con gái ạ, với câu chuyện kinh điển về sự tích Cá chép hóa rồng hay cá chép vượt Vũ Môn. Là con vật có thật được người ta cho rằng có thể lột xác để trở thành rồng là loài vật thần thoại, tượng trưng cho đất trời. Tục ngữ xưa có những câu như: Mồng bảy cá đi ăn thề. Mồng tám cá về vượt Thác Vũ Môn hay câu Biết răng chừ cá chép hóa Rồng.... để nói về điều này con gái ạ.

Cá chép hóa rồng vì vậy biểu trưng cho sự nỗ lực, may mắn, về đích, thành công và hi vọng. Trong văn hóa Việt, cá Chép là vật đưa các Táo quân về trời. Trong phong thủy, Cá chép cũng được xem là linh vật phong thủy, có khả năng chiêu tài khí, tạo may mắn về tài lộc trong kinh doanh cho gia chủ. Hình ảnh cá Chép mang ý nghĩa “hữu dư” có nghĩa là “có”, tức giàu có: dư ăn dư để, hưng vượng về tài chính và nữa cá Chép được coi như một biểu tượng của may mắn. Vì thế con gái biết không năm nay ngoài Cá chép trong cúng Lễ ngày 23 tháng Chạp, cá Chép cũng được ba mẹ chọn làm biểu tượng để trang trí trong nhà nữa. Mong năm mới về sẽ mang lại hưng thịnh về sức khỏe và tài chính cho gia đình ... 

Hình ảnh cá chép trong trang trí nhà Tết.

Như những mùa Tết xưa, mọi thứ chuẩn bị cho đón Tết đều được thực hiện từ ngày 23 đến chiều 30 tháng Chạp, chiều cuối năm. Ý nghĩa nhất có lẽ là phiên chợ chiều cuối năm. Mọi việc kinh doanh, buôn bán, sắm sửa sẽ kết thúc trong phiên chợ này. Người mua thì tìm mua cho kỳ được những món đồ cần thiết. Người bán thì mong bán hết số hàng hóa của năm cũ. Để con gái cảm nhận được phiên chợ ý nghĩa này, ba mẹ đã cho con đi chơi Chợ Tết.

"Dải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi,

Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà tranh,

Trên con đường viền trắng mép đồi xanh,

Người các ấp tưng bừng ra chợ tết ..." (Đoàn Văn Cừ)

Đó là hình ảnh của một phiên Chợ Tết xưa. Vui tươi, rộn rã và "tưng bừng" sắm Tết. Mấy năm nay trong cảm nhận của riêng ba, chợ Tết đã kém ồn ào hơn xưa rất nhiều, phần vì kinh tế khó khăn, đồng lương ít ỏi chỉ dồn phục vụ cho cuộc sống, việc sắm Tết, chơi Tết vì thế trở lên thực tế rất nhiều. (Bạn bậm vào link sau để xem lại những khoảng khắc của Chợ Tết chiều cuối năm http://chuhongdong.mov.mn/bvct/chi-tiet/82/chieu-cuoi-nam.html). Bâng khuâng nhất với mỗi người có lẽ là khoảng thời gian này đây. Vì sao ư? Chợ chiều những hình ảnh tàn phiên chợ, tàn của một năm ...Xưa nay vẫn thế. Mênh mang một nỗi niềm nhất là khi kinh tế của đại bộ phận các gia đình năm đã qua không nhiều dư dả ...

"...Trên con đường đi các làng hẻo lánh ,

Những người quê lũ lượt trở ra về .

Ánh dương vàng trên cỏ kéo lê thê ,

Lá đa rụng tơi bời quanh quán chợ" (Đoàn Văn Cừ).

Tết - là để khởi đầu cho mọi sự mới. Mong đón những tin vui, tin mới, điềm lành trong 365 ngày tới. Vì thế dù "thắt lưng buộc bụng" cái Tết này với ba mẹ thì những phong tục, vật phẩm cho Tết với gia đình mình vẫn được ba mẹ cùng con gái chuẩn bị thật kỹ, tránh những thiếu xót trong ba ngày Tết.

Hoa đào ngày tết - Lần đầu con gái của ba được nhìn thấy hoa đào ngày Tết. Con gái ngơ ngác nhìn, ngơ ngác ngắm những sắc thắm của đào. Hoa đào ngày Tết theo quan niệm có quyền lực trừ ma và mọi xấu xa, màu đỏ chứa đựng sinh khí mạnh, màu đào đỏ thắm là lời cầu nguyện và chúc phúc đầu xuân, đầu năm mới. Hoa đào được nhà mình trang trí ở phòng khách và trên bàn thờ con gái ạ. Và năm nay, thêm một năm khí hậu ôn hòa, ấm áp, đào đã kịp nở đúng xuân, đúng tết. Ngắm sắc thắm của hoa đào, dù còn nhiều muộn phiền về đời sống "cơm áo, gạo tiền" nhưng lòng người đã thấy tràn ngập những niềm tin, niềm lạc quan trong năm tới.

Mùa xuân - Ba mẹ đã cố gắng rất nhiều để mang lại cả một bầu không khí xuân và tết cho con gái, vì đây là cái tết đầu tiên của con mà. Và với ba mẹ, con chính là mùa xuân đẹp nhất mà ba mẹ được hưởng trong hơn 30 năm đã qua trong cuộc đời. Mùa xuân có con bên cạnh thế thôi đã đủ ấm lòng ba mẹ rồi.

Phong tục Tết dù theo thời gian đã thay đổi ít nhiều nhưng vị tết cổ truyền thì vẫn còn nguyên đó. Để con cảm hết được vị Tết ấy, mùa tết năm nay ba mẹ tập trung trang trí và thể hiện nhà mình theo vị tết cổ với những thứ ẩm thực và trang trí đã đi vào hồn dân tộc như: "Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ. Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh". 

Hình ảnh nhà mình gói bánh chưng xanh.

Và câu đối đỏ treo trong nhà để chúc mừng năm mới, chúc an khang - thịnh vượng.

Cây nêu - là một cây tre cao khoảng 5 đến 6 mét. Ở ngọn thường treo nhiều thứ (tùy theo từng địa phương) như vàng mã, bùa hay cành cây gai, có khí là bầu rượu bện bằng rơm, hình cá chép ...Người ta tin rằng những vật treo ở cây nêu, cộng thêm những tiếng động của những khánh đất, là để báo hiệu cho ma quỷ biết rằng nơi đây là nhà đã có chủ, không được tới quấy nhiễu... Vào buổi tối, người ta treo một chiếc đèn lồng ở cây nêu để tổ tiên biết đường về nhà ăn Tết với con cháu. Hình ảnh cây nêu ngày nay chỉ còn được giữ lại ở vùng nông thôn con ạ. Ở thành phố thì trước cửa nhà ba ngày Tết thường trưng đèn lồng đỏ và cờ tổ quốc.

Pháo Xuân - Vì lý do an toàn, tiết kiệm, tiếng pháo xuân nổ đì đùng đã không còn nữa con gái ạ. Pháo xuân trước đây thường là những dây pháo nổ từ đêm giao thừa cho đến hết Tết. Để con hình dung về pháo tết, năm nay ba đã chọn và trang trí nhà bằng nhiều dây pháo đỏ, hình ảnh tượng trưng cho may mắn và là một trong 6 thứ của vị tết cổ truyền với những: Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ, Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh …

Con gái yêu của ba rất hào hứng với Pháo tết. con thích ngắm, thích đưa tay với những chùm pháo đỏ. Những sắc màu rực rỡ tượng trưng cho Tết.

Trong Tết có hai ngày cúng cơm căn bản. Đó là bữa cơm cúng chiều tất niên và mâm cúng Lễ hóa vàng. Một số gia đình còn làm thêm mâm cơm cúng ngày mùng 1 Tết.

Giao thừa - Vẫn như mọi năm gồm hai lễ: Lễ cúng ngoài sân nhà và Lễ cúng trong nhà. Một trong những thứ không thể thiếu trong mâm cúng giao thừa ngoài trời là gạo - muối. Những thứ sau khi cúng sẽ được rải quanh khu vực đất của gia đình để ban cho các ma quỷ thức ăn để không đến quấy phá gia đình trong năm mới.

Tục chúc tết - Sáng mồng Một Tết còn gọi là ngày Chính đán, con cháu tụ họp ở nhà tộc trưởng để lễ Tổ Tiên và chúc tết ông bà, các bậc huynh trưởng. Theo quan niệm, cứ năm mới tới, mỗi người tăng lên một tuổi, bởi vậy ngày mồng Một Tết là ngày con cháu "chúc thọ" ông bà và các bậc cao niên (ngày xưa, các cụ thường không nhớ rõ ngày tháng sinh nên chỉ biết Tết đến là tăng thêm một tuổi). Ngoài ra, phần lớn thời gian trong ba ngày Tết người ta thường giành thời gian để đi tới nhà riêng và chúc tết họ hàng, người thân. Dân gian vẫn truyền nhau những câu như: 

"Mùng Một thì ở nhà cha,

Mùng Hai nhà vợ, Mùng Ba nhà thầy"

Hay

"Mùng Một tết cha,

Mùng Hai tết mẹ, Mùng Ba tết thầy"

Du xuân và Đi lễ chùa - Đi lễ đầu năm là một phong tục đẹp, những cầu mong một năm mới an lành - hạnh phúc. Ngay sau giao thừa năm nay, ba mẹ đã có một chuyến du xuân tới chùa Đồng Mỗ và Đền Xương Rồng, thành phố Thái Nguyên. Ngày mùng ba Tết, ba đã du xuân tại Đền Trần tỉnh Nam Định.

Tục mừng tuổi - Đó là tục người lớn thường tặng trẻ em tiền bỏ trong một bao giấy đỏ, hay "hồng bao", gọi là "lì xì" với những lời chúc mừng ăn no, chóng lớn. Theo cổ tích Trung Quốc thì trong "hồng bao" có 8 đồng tiền (là Bát tiên hóa thân) được đặt dưới gối đứa trẻ để xua đuổi quỷ đến quấy nhiễu. Tại vì ma quỷ sợ giấy màu đỏ con gái biết không? Tích xưa kể rằng: Ngày xưa có một con yêu quái thường xuất hiện vào đêm Giao thừa khiến trẻ con giật mình khóc thét lên. Hôm sau đứa trẻ nhức đầu, sốt cao, làm cho bố mẹ không dám ngủ, phải thức canh phòng yêu quái. Có một cặp vợ chồng nọ mới sinh được một mụn con trai kháu khỉnh. Tết năm đó, có 8 vị tiên dạo qua, biết trước cậu bé sẽ gặp nạn liền hóa thành 8 đồng tiền ngày đêm túc trực bên cậu bé. Sau khi cậu bé ngủ say, hai vợ chồng lấy giấy đỏ gói những đồng tiền này lại và đặt lên gối con rồi ngủ. Nửa đêm, con yêu quái xuất hiện định làm hại đứa trẻ thì từ chiếc gối loé lên những tia vàng sáng rực, khiến nó khiếp vía bỏ chạy. Tiền mừng tuổi nhận được trong ngày Tết gọi là "Tiền mở hàng". Xưa còn có lệ cho tiền phong bao với số tiền lẻ (chứ không phải là tiền chẵn), ngụ ý tiền này sẽ sinh sôi nảy nở thêm nhiều. Năm nay lần đầu tiên con nhận được rất nhiều bao lì xì đỏ thắm với những đồng tiền may mắn ở bên trong. Ba mẹ ấp ủ sẽ giành phần tiền nay mua một món đồ kỷ niệm cho con!

Báo Xuân - khi những thú chơi tết dần đi vào nhàm chán vì sự lặp lại y nguyên theo chu kỳ. Năm nay ba mẹ chọn một thú chơi Tết mới, đó là xuất hiện hình ảnh và viết bài cho số Báo xuân. Như đã nhiều lần ba tâm sự, năm Quý Tỵ 2013, mục tiêu lớn nhất của ba mẹ là sinh con ra đời bình an, khỏe mạnh. Năm tuyệt vời ấy đã qua rồi, con gái đã chào đời vào trung tuần tháng 9 năm 2013. Giờ vương lại trong tâm hồn ba mẹ chính là kỷ niệm 9 tháng 10 ngày thai kỳ. Đó cũng chính là chủ đề được ba khai thác và viết bài trên số báo xuân này. (Mời bạn chọn link sau để đọc lại bài viết của Đông trên số báo tết http://chuhongdong.mov.mn/bvct/chi-tiet/74/chua-bao-gio-trong-anh-em-thoi-quyen-ru-ca-.html). Và nữa, sau khi ba mẹ được xuất hiện trên báo in offset mầu rất đẹp, hình ảnh và bài viết của ba lại được xuất hiện trên một trang báo mạng uy tín và nhiều người đọc nhất Việt Nam, báo VnExpress. Và lần đầu tiên hình ảnh con gái được xuất hiện trên báo mạng. Sau nhiều tuần liên tiếp, bài viết ấy của ba vẫn đạt số lượng người đọc và quan tâm nhiều nhất. (Mời bạn chọn link sau để đọc lại bài viết của Đông trên số báo Xuân http://doisong.vnexpress.net/tin-tuc/me-mang-xuan-ve/chut-uu-tu-ngay-cuoi-nam-2937913.html).

"Ngày xuân con én đưa thoi". Chuẩn bị bao ngày cũng vội vàng qua nhanh ba ngày Tết. Ngày mùng 4 năm nay gia đình mình đã làm cơm cúng hóa vàng hết Tết. Với hy vọng mang được nhiều nhất những nét Xuân, hương vị Tết cổ truyền về nhà cho con gái đón mùa xuân đầu tiên. Ba mẹ đã rất kỳ công chuẩn bị đón Tết cùng con. Cảm ơn cuộc đời đã ban tặng con cho ba mẹ mùa xuân nay. Với ba mẹ, hơn 30 mùa xuân qua rồi nhưng nay là mùa xuân đẹp nhất, vì mùa xuân ấy ba mẹ có con. Con là mùa xuân, mùa Tết lớn nhất trong ba mẹ và gia đình.

Mai này con khôn lớn, con sẽ đi thật xa, sẽ trưởng thành hơn rất nhiều, thời đại của con, thời của khoa học tân tiến và công nghệ cao nhưng những gì thuộc về Văn hóa dân tộc, thuộc về cổ truyền thì sẽ không bao giờ thay đổi. Giữ gìn mãi những giây phút như này cho mai sau con gái nhé. Năm mới đã thực sự về rồi, chúc an khang - thịnh vượng - sức khỏe và phát tài đến với muôn nhà, muôn người. Chúc con yêu của ba mẹ mau trưởng thành khôn lớn.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH ĐÓN TẾT 2014

Đi chợ hoa Tết. Gia đình mình đã chọn được cành đào xinh xinh thắp hương các cụ

Nhà vào xuân với hoa ngợp sắc hồng

Cầu chúc An khang - Thịnh vượng

Con gái 4 tháng 15 ngày. Đón mùa xuân đầu tiên trong cuộc đời

Tết - con được gặp lại bạn sinh cùng ngày với con trong Bệnh viện. Hai bạn đã ở cùng nhau 5 ngày sau sinh trong viện.

Năm ngọ - chúc nhau Mã đáo thành công

Chuẩn bị du Xuân thôi

Tết - trẻ con được diện áo mới mầu đỏ. Mầu tượng trưng cho may mắn

Tết Việt với cành đào đỏ thắm và Trống đồng thể hiện sự đoàn viên

Tết - rực rỡ những sắc vàng của huy hoàng và đỏ của may mắn

Mừng năm mới về.

Đưa con đi Lễ chùa, cầu cho năm mới an lành hạnh phúc.

Chùa Xuân đông đúc người đi hành lễ. Gia đình mình cũng hòa chung dòng người hướng tâm về cửa Phật.

Ba ngày Tết khép lại nhưng dư vị của Tết, của mùa Xuân, mùa lễ hội sẽ còn kéo dài đến hết tháng giêng năm Giáp ngọ.

Chu Hồng Đông - Khai bút ngày 4 Tết nguyên đán Giáp ngọ

LÀM BỐ THẬT TUYỆT!

Tôi được làm bố ở tuổi 30. Lứa tuổi ấy với đại đa số những người ở nông thôn thật là muộn màng, còn với đại đa số giới trẻ như tôi ở thành phố đó là bình thường, là cái tuổi khá đẹp để làm cha trẻ con. Vì sao? Bạn cứ ngẫm xem, với một người bình thường như tôi, học xong phổ thông là 18 tuổi, 5 năm theo học Đại học, 5 năm sau ra trường để cần sự ổn định công tác. Lứa tuổi ấy hợp lý với một bộ phận không nhỏ những người trẻ đang sống đúng quy luật như tôi, đúng như thời của tôi, thời 8X ở thế kỷ 21. 

Cả chục năm trước thì khác hẳn. Khi một cô gái ngấp nghé tuổi 30 đã xem là kém duyên, ế chồng; Một chàng trai tuổi 30 chưa lập gia đình đã bị xem làm bất bình thường về giới tính... Xã hội thay đổi, cách nhìn con người cũng thay đổi và hướng về thực tế hơn (Tất nhiên tôi không phủ định quá khứ vì vào mỗi thời điểm quan niệm của con người cũng khác nhau). Cái gốc của việc lập gia đình là sự ổn định. Khi mọi thứ đã ổn định rồi việc sinh con đó là lẽ đương nhiên, và niềm mong mỏi của không ít người. 

Tôi có những người bạn lấy nhau cả gần chục năm rồi vẫn chưa một lần được làm cha, làm mẹ. Và vì thế có con thôi đã là niềm hạnh phúc lớn nhất rồi, chỉ cần con khỏe mạnh, không quan trọng đó là con trai hay con gái. Và tôi cũng đang sống theo lý tưởng ấy.

Cách nay hơn 01 tháng, vợ chồng tôi đã đón cô con gái diệu đầu lòng chào đời. Nhớ lại phút giây đầu tiên được bế con trong tay, chưa bao giờ trong tôi thôi xúc động. Hình hài một em bé nhỏ nhắn, xinh xinh, mong manh, hai mắt mở bé tý, trong chập chờn thức và ngủ tủm tỉm cười vô thức như một thiên thần, đáng yêu biết nhường nào...  

Rồi có những lúc đang đêm bé quấy khóc, cả nhà lại lục đục thức giấc để làm trò, hát ru, cho con ăn thêm sữa. Vài lần thành thói quen, cũng thấy hơi mỏi nhưng rồi tôi chợt nghĩ ấy là niềm vui. Không có con làm sao biết được những cảnh như này.  Có những hôm bé ngủ từ chập tối, đến 4h sáng đã dạy chơi rồi. Thấy bé nằm hiền quá, tôi quay sang hỏi con "con gái của ba làm gì dậy sớm thế?!", bé tủm tỉm cười. Hỏi lần thứ hai, thứ ba, con vẫn lập lại nụ cười ấy, chắc con đang cần người hóng chuyện. Thế là hai ba con hỏi nhau những chuyện à ơi đến khi trời trở sáng. 

Có con tính nết của tôi cũng dần thay đổi, dù biết có khi đó chỉ là nhất thời. Đó là mỗi lần tan giờ làm ở Sở lại thấy muốn về nhà chơi với con ngay tức khắc dù lúc ấy bạn bè đang rủ đi làm vài cốc bia hơi hay ly rượu. Có con, khi mua sắm cái gì cũng nghĩ đến mua thêm cho con nữa, dù những thứ ấy con cũng chưa dùng được ngay tại thời điểm này. Có con, cả hai vợ chồng đều chi tiêu hợp lý hơn vì muốn tiết kiệm một khoản phòng lúc con ốm đau, trở bệnh... Có con mọi thứ tất bật thêm một chút, sống trách nhiệm thêm một chút nhưng được chăm cho con thấy hạnh phúc biết nhường nào. Và cái cảm giác được làm bố trong đời thật là tuyệt.

Cảm ơn cuộc đời đã mang con đến với ba mẹ, cho ba mẹ cảm nhận được hết những gì thiêng liêng của tình mẫu tử và tỉnh cảm của cha con. Chúc con yêu mỗi ngày một khôn lớn và xứng đáng với niềm kỳ vọng của ba mẹ và họ hàng. Yêu và thương con nhiều!

Chu Hồng Đông

DU XUÂN 2014

Một năm khởi đầu bằng mùa Xuân. Xuân khởi đầu bằng tết và du xuân. Chuyến du xuân thuận lợi ý nguyện cho một năm sẽ nhiều thuận lợi, “thuận buồm xuôi gió”, không có trở ngại gì. Năm Giáp ngọ - năm mà theo quan niệm dân gian sẽ là một năm được đi nhiều, đi như những bước chân phi của ngựa. Du Xuân năm nay, khởi đầu cho mọi sự ấy của tôi là chuyến hành hương về Chùa Thầy, Chùa Tây Phương và Chùa Mía, Hà Nội.

Tạm xa thành phố Thái Nguyên trong 12 tiếng đồng hồ (từ 5h00 sáng đến 17h00 ngày 10 tháng Giêng năm Giáp ngọ), đoàn chúng tôi xuôi về mảnh đất Quốc Oai, Hà Tây xưa, nay là Hà Nội để dâng hương Chùa Thầy.

Chùa Thầy nằm dưới chân núi Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Hà Nội, cách trung tâm thành phố khoảng 20 km về phía Tây nam, đi theo đường cao tốc Láng - Hòa Lạc. Chùa được xây dựng từ thời nhà Lý. Đây là nơi tu hành của Thiền sư Từ Đạo Hạnh trong quãng đời sau cùng của thiền sư cho đến ngày thoát xác theo dòng Thiền Tì na đa lưu chi. Phái Thiền này đã trải qua 19 đời (19 thế hệ) và thế hệ của Thiền sư Từ Đạo Hạnh là đời thứ 12. 

Về với Chùa Thầy trong lần thứ hai trong đời, trong tôi nhớ về những câu thơ cũ với điển tích tu hành của Thiền sư: “Lẫn với bụi đời tự bấy lâu. Chân tâm vang ngọc biết tìm đâu?. Cúi xin rộng mở bày phương tiện. Thấy được chân như sạch khổ sầu” và “Trong ngọc vang ra tiếng diệu huyền. Mỗi âm đều hiển lộ tâm thiền. Bồ đề hiện rõ ngay tầm mắt. Tìm kiếm lại càng ngăn cách thêm”

Ban đầu chùa Thầy chỉ là một am nhỏ gọi là Hương Hải am, nơi Thiền sư Từ Đạo Hạnh trụ trì. Vua Lý Nhân Tông đã cho xây dựng lại gồm hai cụm chùa: chùa Cao (Đỉnh Sơn Tự) trên núi và chùa Dưới (tức chùa Cả, tên chữ là Thiên Phúc Tự). Đầu thế kỷ 17, Dĩnh Quận Công cùng hoàng tộc chăm lo việc trùng tu, xây dựng điện thờ Phật , điện thờ Thánh; sau đó là nhà hậu, nhà bia, gác chuông. 

Theo thuyết phong thủy, chùa được xây dựng trên thế đất hình con Rồng. Phía trước chùa, bên trái là ngọn Long Đẩu, lưng chùa và bên phải dựa vào núi Sài Sơn. Chùa quay mặt về hướng Nam, trước chùa, nằm giữa Sài Sơn và Long Đẩu là một hồ rộng mang tên Long Chiểu hay Long Trì (ao Rồng). Sân có hàm rồng. Về chùa Thầy hôm nay tôi đã dịp chiêm ngưỡng lại các thắng cảnh núi non, chùa thiêng này.

Cùng trong chuyến du Xuân, tôi đã ghé lại Chùa Tây phương ở Thạch Xá, Thạch Thất, Hà Nội. Bước đi chậm dãi trong chùa, tận mắt ngắm lại 72 pho tượng và chân dung các vị La Hán, lại bồi hồi đọc lại những câu thơ của Huy Cận:

“Các vị La Hán chùa Tây Phương. Tôi đến thăm về lòng vấn vương. Há chẳng phải đây là xứ Phật. Mà sao ai nấy mặt đau thương?”  …

Và lần đầu thăm Chùa Mía ở xã Đường Lâm, Sơn Tây, Hà Nội. Xưa kia, vùng này là Cam Giá, tên Nôm là Mía, nên chùa này được quen gọi là chùa Mía. Đây là ngôi chùa lưu giữ nhiều tượng nghệ thuật nhất Việt Nam. Chùa Mía khá nổi tiếng với số lượng có ở đây: có đến 287 pho tượng lớn, nhỏ, trong đó có 6 pho tượng đồng, 106 pho tượng gỗ và 174 pho tượng bằng đất luyện được sơn son thếp vàng. Người làng Mía có câu ca dao về pho tượng "Nổi danh chùa Mía làng ta, Có pho Tống Tử Phật Bà Quan Âm".

Lưu hình ảnh tại Tháp Cửu phẩm Liên Hoa ở Chùa Mía

Chuyến du xuân đầu năm của tôi đã khép lại. Một chút lưu luyến nhẹ đi qua vì vẫn còn nhiều lắm những am, những Chùa, những Đền … tại mảnh đất Hà Tây xưa tôi chưa được đặt chân đến. Hẹn những mùa du xuân năm sau nhé. Chúc năm Ngọ - mã đáo thành công, phi những bước dài trên con đường sức khỏe - công danh - tiền tài thênh thang …. cho những ai cùng trong chuyến hành hương, du xuân hôm ấy!

Chu Hồng Đông . Mùng 10 tháng Giêng, Giáp ngọ